De onzichtbare draad tussen je kindertijd en wie je nu bent

Soms gaat het niet over wat er letterlijk gezegd werd, maar over het gevoel dat bleef hangen.

Opgroeien met het idee dat je broer of zus overal mee wegkomt, of dat je zelf minder werd gewaardeerd, kan diepe sporen nalaten. Als kind kun je dat moeilijk plaatsen. Je voelt misschien: ik moet harder mijn best doen of ik moet extra lief zijn om waardering te krijgen.

Wanneer je je in je jeugd minder gezien voelde – en hoe dat vandaag nog doorwerkt

Het zaadje van pleasegedrag

Wanneer je in je jeugd het gevoel had dat jouw inzet minder werd opgemerkt, kan er onbewust een patroon ontstaan: je leert dat liefde en erkenning “verdiend” moeten worden. Dat kan zich uiten in:

• Altijd klaarstaan voor anderen, ook als je zelf uitgeput bent.

• Moeilijk “nee” kunnen zeggen, uit angst om afgewezen te worden.

• Jezelf overbelasten om te laten zien dat je het wél waard bent.

  
  

Het invullen van andermans verwachtingen

Veel mensen ontwikkelen ook de neiging om te raden wat anderen willen of nodig hebben, en daar vervolgens naar te handelen. Je denkt vooruit: ze zullen het vast fijner vinden als ik dit doe of hij verwacht vast dat ik ja zeg.Het probleem? Je kunt nooit echt weten wat er in iemand anders hoofd omgaat. Je bouwt dus je gedrag op aannames, en dat leidt vaak tot teleurstelling, uitputting of frustratie — voor beide kanten.

Dit “verwachtingen invullen” is een valkuil, omdat het je losmaakt van je eigen wensen en grenzen. Bovendien creëer je een soort onzichtbaar contract: jij doet iets in ruil voor waardering die misschien nooit komt.

De drang om jezelf te bewijzen

Het onzichtbare prijskaartje hiervan is dat je je eigen grenzen makkelijk overschrijdt. Want als je diep vanbinnen gelooft dat je alleen waardevol bent wanneer je presteert of anderen gelukkig maakt, wordt stoppen of kiezen voor jezelf een bijna onmogelijke stap.

Hoe het patroon doorbreken?

De eerste stap is bewustwording. Herkennen dat je gedrag misschien niet alleen voortkomt uit wie je nu bent, maar ook uit wat je als kind hebt geleerd om te overleven in jouw gezinssituatie. Dat besef geeft ruimte om andere keuzes te maken.

• Sta stil bij je eigen behoeften. Wat heb jij nú nodig, los van wat anderen verwachten?

• Oefen met kleine ‘neens’. Een grens aangeven hoeft niet groot of dramatisch te zijn.

• Herinner jezelf: je bent waardevol, ook als je niet altijd alles geeft.

  
  

Het verleden kun je niet veranderen, maar de manier waarop je ermee omgaat wél.

Door te zien waar je patronen vandaan komen, zet je de eerste stap naar een leven waarin jouw waarde niet afhankelijk is van constant pleasen of bewijzen – maar gewoon van wie je bent.

---